İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ,

BÖLÜM 1

TAVUKÇULUĞUN TARİHÇESİ............................................................ 1

TAVUKÇULUKTA ENDÜSTRİLEŞMEYE YOL AÇAN GELİŞMELER........... 2

HAYVANCILIK SEKTÖRÜ İÇİNDE TAVUKÇULUĞUN DAHA

FAZLA GELİŞMESİNİN NEDENLERİ........................................................ 4

2000'li YILLARDA TAVUKÇULUK ENDÜSTRİSİ......................................... 5

TAVUKÇULUK ENDÜSTRİSİNDE BEKLENEN DEĞİŞMELER

HANGİ ALANLARDA OLACAKTIR?.......................................................... 7

TAVUKÇULUKTA ENDÜSTRİLEŞMENİN ÖBÜR YÜZÜ............................... 8

BÖLÜM 2

TÜRKİYE' DE TAVUKÇULUĞUN DURUMU................................... 11

TÜRKİYE'DE TAVUKÇULUĞUN GELİŞİMİ............................................... 11

TÜRKİYE'DE TAVUKÇULUK ENDÜSTRİSİNİN DURUMU.......................... 13

ETLİK PİLİÇ ÜRETİMİ............................................................................ 14

YUMURTA ÜRETİMİ............................................................................... 15

TİCARİ ANLAMDA ÜRETİCİ İŞLETMELER.............................................. 16

TÜRKİYE'DE YEM SANAYİİNİN GELİŞİMİ.............................................. 17

2010 YILINA YÖNELİK PROJEKSİYONLAR............................................. 18

TÜRKİYE' DE TAVUKÇULUK ENDÜSTRİSİNİN SORUNLARI.................... 20

BÖLÜM 3

TAVUKLARIN VÜCUT YAPISI........................................................... 29

VÜCUDUN DIŞ YAPISI.......................................................................... 29

VÜCUDUN İÇ YAPİSİ............................................................................ 34

İskelet sistemi............................................................................... 34

Kas sistemi................................................................................... 36

Dolaşım sistemi............................................................................. 37

Solunum sistemi............................................................................ 38

Sindirim sistemi............................................................................. 40

Boşaltım sistemi............................................................................ 43

Sinir sistemi.................................................................................. 43

Üreme sistemi................................................................................ 44

Salgı bezleri (Endokrin sistemi)....................................................... 49

BÖLÜM 4

YUMURTANIN BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ......................................... 55

YUMURTANIN BESİN DEĞERİ............................................................... 55

YUMURTANIN KİMYASAL KOMPOZİSYONU.......................................... 56

YUMURTANIN KISIMLARI................................................................... 56

YUMURTANIN ŞEKLİ......................................................................... 61

YUMURTANIN BÜYÜKLÜĞÜ............................................................... 61

YUMURTANIN KOLESTEROL İÇERİĞİ................................................ 62

ANORMAL YUMURTALAR................................................................. 62

BÖLÜM 5

MODERN TAVUK GENETİĞİ ISLAHI VE IRKLARI........................... 65

MODERN TAVUK GENETİĞİ.............................................................. 66

Transgenik Tavuk......................................................................... 69

TAVUKLARDA CİNSİYETİN KALITIMI.................................................. 69

KALİTATİF KARAKTERLERİN KALITIMI............................................... 72

CİNSİYETE BAĞLI KARAKTERLERİN KALITIMI................................... 75

Silver/Gold (GümüŞi/Kahverengi).................................................. 76

Yavaş Tüylenme/Hızlı Tüylenme................................................... 76

Çubuklu/Cubuksuz..................................................................... 78

Cinsiyete BağlıCücelik (dwarfizm)................................................ 78

KANTİATİF KARAKTERLERİN KALITIMI............................................... 80

MODERN TAVUK ISLAHI................................................................... 84

Selekslyon Yöntemleri................................................................ 85

Seleksiyonda Basan Derecesi..................................................... 86

YETİŞTİRME SİSTEMLERİ.................................................................. 87

TAVUK IRKLARI................................................................................. 88

MODERN YUMURTACI SOY VEYA HATLARI...................................... 97

BÖLÜM 6

EMBRİYON'UN GELİŞİMİ ve KULUÇKA YÖNETİMİ....................... 101

DÖLLÜ YUMURTANIN ELDE EDİLMESİ............................................. 101

YUMURTLAMADAN ÖNCEKİ EMBRİYONAL GELİŞME....................... 102

KULUÇKADA EMBRİYONAL GELİŞME.............................................. 103

KULUÇKADA EMBRİYON'UN GÜNLÜK GELİŞİMİ............................... 105

KULUÇKAHANELER......................................................................... 107

Kuluçkahane Yeri ve Tecriti........................................................ 107

Kapasitesi................................................................................ 107

Yerleşim Planı.......................................................................... 107

Kuluçkahane İnşaatı.................................................................. 108

KULUÇKAHANE EKİPMANLARI......................................................... 111

İNKÜBASYON KOŞULLARI............................................................... 113

Sıcaklık Kontrolü........................................................................ 114

Nem Kontrolü............................................................................ 115

Havalandırma............................................................................. 116

Çevirme.................................................................................... 116

ÇIKIŞ MAKİNASINA AKTARMA......................................................... 117

İNKÜBASYON HATALARI VE ANORMALLİKLER................................ 117

IŞIĞIN ÇIKIŞ GÜCÜNE ETKİSİ........................................................... 118

KULUÇKAHANEDE HİJYENİK KOŞULLAR......................................... 118

DENİZ SEVİYESİNDEN YÜKSEKLERDE İNKÜBASYON..................... 123

KULUÇKAHANEDE HASTALIK KONTROL PROGRAMLARI...............    123

BİR GÜNLÜK CİVCİVLERİN SINIFLANMASI.....................................    .124

CİVCİVLERE İLİŞKİN HİZMETLER.......................................................... 124

BÖLÜM 7

BAKIM VE YÖNETİM SİSTEMLERİ (Management)........................... 129

EKSTANSİF SİSTEMLER........................................................................ 129

ENTANSİF SİSTEMLER.......................................................................... 130

Derin Altlık Sistemi............................................................................. 131

Izgara-Altlık Sistemi............................................................................ 132

Izgara Sistemi.................................................................................... 133

Kafes Sistemi..................................................................................... 134

Tek Katlı Kafes................................................................................... 136

Kaliforniya Tipi Kafes........................................................................... 137

Piramit Kafes Tipi............................................................................... 137

Kompakt Kafes Tipi............................................................................. 137

Çok Katlı (Apartman) Kafes Tipi............................................................ 139

Koloni Kafes Tipi................................................................................. 139

Kafes Sisteminin Avantajları ................................................................ 139

Kafes Sisteminin Dezavantajları............................................................ 140

TAVUKÇULUKTA ETİK KONSEPTİ............................................................. 140

BÖLÜM 8

BARINAK VE EKİPMANLAR.............................................................. 143

TAVUKLARDA VÜCUT SICAKLIĞI VE ÇEVRE........................................... 143

TAVUKLARDA ISI SAÇIMI......................................................................... 144

VÜCUT SICAKLIĞININ AYARLANMASI...................................................... 145

[SI ÜRETİMİ............................................................................................ 145

SU KAYBI............................................................................................... 146

DIŞKIDAN KAYNAKLANAN AMONYAK.................................................... 147

YER SEÇİMİ........................................................................................... 147

KÜMESLERİN İNŞASI.............................................................................. 148

Perdeli-Pencereli Kümesler................................................................. 149

Tamamen Kapalı Kümesler.................................................................. 150

KÜMESLERDE YALITIM.......................................................................... 151

YALITIM STANDARTLARI......................................................................... 152

HAVALANDIRMA.................................................................................... 153

Doğal Havalandırma............................................................................ 154

Mekanik Havalandırma........................................................................ 155

MEKANİK HAVALANDIRMA YÖNTEMLERİ............................................... 156

Geleneksel Yöntemler......................................................................... 156

Yeni Havalandırma Sistemleri.............................................................. 158

SOĞUTMA PANELERİNİN PLANLANMASI............................................... 159

Sprey ile soğutma............................................................................ T 61

EKİPMANLAR........................................................................................ 162

Yemlikler.......................................................................................... 162

Suluklar........................................................................................... 166

Folluklar.......................................................................................... 167

Ana makinaları................................................................................. 167

BÖLÜM 9

IŞIK YÖNETİMİ VE PROGRAMLARI................................................... 171

Işık Şiddeti........................................................................................ 172

Ünİformite.......................................................................................... 172

Renk ................................................................................................ 173

Işık Süresi......................................................................................... 173

IŞIK DENETİMİNİN PERFORMANS ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ...................... 174

■KÜMESLERDE IŞIKLANDIRMA PROGRAMLARI...................................... 175

PENCERESİZ KÜMESLERDE YAPAY IŞIKLANDIRMA............................. 176

PENCERELİ KÜMESLERDE YAPAY IŞIKLANDIRMA............................... 176

Günlerin Kısaldığı Dönemde Işıklandırma.............................................. 177

Günlerin Uzadığı Dönemde Işıklandırma............................................... 177

CİNSEL OLGUNLUĞU ETKİLEYEN DİĞER FAKTÖRLER.......................... 179

FASILALI IŞIKLANDIRMA........................................................................ 179

ETLİK PİLİÇLER İÇİN IŞIKLANDIRMA PROGRAMLARI.............................. 179

BÖLÜM 10

CİVCİVVE PİLİÇ BÜYÜTME................................................................ 181

Civciv Kümesi ve Yetiştirme Sistemi................................................... 181

Kümesin Temizlik ve Dezenfeksiyonu................................................. 182

Civciv Siparişi.................................................................................... 183

Kümesin Hazırlanması....................................................................... 183

Daha Sonraki İşler............................................................................. 189

CİVCİV BÜYÜTME PRATİKLERİ.............................................................. 191

Kannibalizm..................................................................................... 191

Gaga Kesimi..................................................................................... 191

İbik Kesimi....................................................................................... 195

Civciv Büyütme Devresinde Aşı............................................................ 196

Aşırı Sıcak ve Soğuğun Etkisi.............................................................. 196

PİLİÇ YETİŞTİRME SİSTEMLERİ.............................................................. 196

PİLİÇ DEVRESİNDE KOKSİDİYOZ KONTROLÜ......................................... 198

PİLİÇ DEVRESİNDE ÜNİFORM SÜRÜ....................................................... 199

PİLİÇ DEVRESİNDE IŞIK KONTROLÜ....................................................... 200

PİLİÇLERİN TARTIMI................................................................................ 202

PİLİÇLERİN TAŞINMASI........................................................................... 204

BÖLÜM   11

TİCARİ YUMURTA TAVUKÇULUĞU.................................................. 207

YER VEYA IZGARADA YUMURTA ÜRETİMİ.............................................. 208

YUMURTA VERİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER........................................ 209

Sıcaklık Stresi................................................................................... 209

Soğuk Etkisi...................................................................................... 212

Işık Etkisi.......................................................................................... 212

Üstün Hibrit Kullanımı........................................................................... 213

Dengeli Besleme................................................................................ 213

Hastalıklar......................................................................................... 213

SÜRÜ YÖNETİMİ.................................................................................... 214

Altlık Kontrolü.................................................................................... 214

Gurkluk............................................................................................. 214

Yere Yumurtlama............................................................................. 214

KAFES TAVUKÇULUĞU........................................................................ 215

Kafeste Yetiştirme İçin Piliç Büyütme................................................ 216

Kafes Büyüklüğü ve Yerleşim Sıklığı.................................................. 217

Kafeste Su Tüketimi......................................................................... 218

Yumurtaların Toplanması.................................................................... 219

ÜRETİM STANDARTLARI VE KAYITLAR................................................. 220

Standartların Tavukçulktaki Önemi..................................................... 220

BAZI ÖNEMLİ STANDARTLAR............................................................... 220

Ticari Yumurtacı Hİbrid Standardı....................................................... 221

Yumurta Üretim İsletmelerinde Kayıtlar............................................... 223

BÖLÜM 12

ETLİK PİLİÇLERİN (Broyler) BAKIM VE YÖNETİMİ......................... 229

BROYLER YETİŞTİRME SİSTEMİ........................................................... 229

Besi Sayısı....................................................................................... 230

Kümes Tipi ve Boyutları..................................................................... 230

Isı Üretimi........................................................................................ 230

Yerleşim şeklin................................................................................. 231

KÜMESİN HAZIRLANMASI VE CİVCİV GELİŞİ........................................ 232

Broylerlerin İsi Gereksinimleri............................................................. 232

Broyler Büyütme Ekipmanlar.............................................................. 232

CİVCİV GELİŞİ VE İLK BAKIM............................................................... 233

BROYLERLERDE PERFORMANS ÖLÇÜTLERİ....................................... 234

Sürü Üniformitesi.............................................................................. 236

Erkek ve Dişi Broylerlerin Ayrı Yetiştirilmesi........................................ 237

Broylerlerde Ayak ve Bacak Problemleri.............................................. 237

Broylerlerin Yakalanması ve Taşınması............................................ ...238

KAYİTLAR............................................................................................ 240

Performans İndeksi (Verim İndeksi)..................................................... 241

BÖLÜM 13

DAMIZLIKLARIN BAKIMI VE YAPAY TOHUMLAMA...................... 243

DAMIZLIK YUMURTA ÜRETİM SİSTEMLERİ............................................ 243

DAMIZLIK KÜMESLER........................................................................... 244

Yerleşim Sıklığı................................................................................ 245

Havalandırma..................................................................................... 245

Işıklandırma...................................................................................... 245

Suluklar............................................................................................ 245

Yemlikler........................................................................................... 246

Folluklar............................................................................................ 246

Yere YumurtlamaSorunu..................................................................... 246

VÜCUT AĞIRLIĞI................................................................................... 248

HOROZLARIN BAKIMI............................................................................ 248

Erkek ve Dişilerin Ayrı Büyütülmesi..................................................... 248

Horoz/Tavuk Oranı............................................................................. 249

Horozlarda Çiftleşme Yeteneği............................................................ 249

Horozların Seçimi.............................................................................. 250

Horozlara Egzersiz............................................................................ 251

DAMIZLIKLARIN YEMLENMESİ.............................................................. 251

Ek Kalsiyum ve Grit......................................................................... 251

DAMİZLİK KÜMESLERDE HİJYEN.......................................................... 252

MG veMS Önleme Programları.......................................................... 253

MG Testi......................................................................................... 254

KULUÇKALIK YUMURTALARIN BAKIMI.................................................. 255

KAYITLARIN TUTULMASI....................................................................... 256

TAVUKLARDA YAPAY TOHUMLAMA..................................................... 260

BÖLÜM  14

AYIKLAMA TEKNİĞİ VE YAPAY TÜY

DÖKTÜRME PROGRAMLARİ............................................................. 265

Ayıklama Zamanı............................................................................ 266

Ayıklama Kriterleri........................................................................... 266

YAPAY TÜY DÖKTÜRME UYGULAMASİ............................................... 269

Yapay Tüy Döktürmenin Ekonomik Analizi......................................... 269

YAPAY TÜY DÖKTÜRME PROGRAMLARI............................................ 271

Yem, Su ve Işık Sınırlamasına Dayalı Programlar................................. 272

Geleneksel Yöntem(Açlık ve Kısıtlı Yemleme)............................... 272

Washington Programı.................................................................. 272

California Programı...................................................................... 273

Kuzey Carolina Tüy Döktürme Programı....................................... 272

Kalsiyum veya Sodyum Sınırlaması..................................................... 273

Çinko ve İyot Katılmasj....................................................................... 274

Dane Arpa veya Yulaf Verilmesi........................................................... 274

Bazı İlaçların Kullanılması................................................................... 274

TÜY DÖKTÜRME YÖNTEMLERİNİN UYGULAMADAKİGEÇERLİLİĞİ ........ 275

BÖLÜM 15

YUMURTA TEKNOLOJİSİ..................................................................... 277

YUMURTA DA KALİTE KONTROL.........................................................    278

YUMURTA KALİTESENE İLİŞKİN KRİTERLER......................................... 280

A- Kabuk Kalitesi Ölçülmesi............................................................... 280

B. Yumurta içi Kalitesinin Ölçülmesi................................................... 284

YUMURTALARDA KALİTENİN KORUNMASI............................................ 286

YUMURTALARIN SINIFLANDIRILMASI.................................................... 288

YUMURTALARIN DEPOLANMASI........................................................... 289

YUMURTA ÜRÜNLERİ............................................................................ 290

BÖLÜM 16

PİLİÇ ETİ TEKNOLOJİSİ..................................................................... 293

KESİM TEKNOLOJİSİ........................................................................... 293

Bayıltma........................................................................................ 294

Haşlama......................................................................................... 295

Tüy Yolma...................................................................................... 297

İç Çıkarma...................................................................................... 297

Buzlu suda dinlenderme.................................................................. 300

Derecelendirme................................................................................ 300

Karkas Öğelerine ayırma................................................................... 300

Paketleme........................................................................................ 304

DONDURMA VE DEPOLAMA................................................................ 305

BÖLÜM 17

TAVUKÇULUKTA SAĞLIK KORUMA VE HASTALIKLAR.............. 307

HASTALİK VE NEDENLERİ.................................................................... 307

Enfeksiyöz olmayan nedenler............................................................. 308

Enfeksiyöz Nedenler.......................................................................... 309

Hastalık Etkenlerinin Yaylma Yolları.................................................... 312

Hastalık Etkenleri Nasıl Zarar Verir?.................................................... 313

Enfeksiyöz Hastalıkların Özellikleri...................................................... 314

Enfeksiyöz Hastalıkları Etkileyen Faktörler........................................... 314

BAĞIŞIKLIK (Immunite)............................................................................ 317

Bağışıklık Komponentleri.................................................................... 317

Pasif ve Aktif Bağışıklık...................................................................... 319

AŞI VE AŞILAMA YÖNTEMLERİ............................................................... 322

BAĞIŞIKLIK TERMİNOLOJİSİ.................................................................... 324

AŞI YÖNTEMLERİ................................................................................... 324

AŞI PROGRAMLARI................................................................................. 327

İLAÇLAR................................................................................................. 330

TAVUK HASTALIKLARI............................................................................ 331

A)     Viral Hastalıklar............................................................................. 332

B)     Bakteriyal Hastalıklar..................................................................... 346

C)     Mycoplasma Hastalıkları................................................................ 354

D)     Protozoa ve Parazİter Hastalıklar..................................................... 357

E) Mantar Hastalıkları......................................................................... 368

F)  Nedeni Tam Olarak Belli Olmayan Hastalıklar................................... 372

BÖLÜM 18

TAVUK BESLEME.............................................................................. 379

Beslemeye Giriş................................................................................ 379

Kanatlı Beslemede Öncü Çalışmalar.................................................... 379

Besleme Nedir?.........................................................................          380

BESİN MADDELERİ............................................................................... 382

KARBONHİDRATLAR............................................................................. 383

YAĞLAR (lipidler)...........................................................................           387

PROTEİNLER................................................................................           393

VİTAMİNLER.......................................................................................... 398

MİNERALLER........................................................................................ 407

DİĞER YEM KATKI MADDELERİ............................................................. 415

SU......................................................................................................... 418

BÖLÜM 19

YEM MADDELER_............................................................................... 421

1.      YEMLİK TAHILLAR............................................................................. 421

2.      DEĞİRMENCİLİK YAN ÜRÜNLERİ........................................................ 424

 

3.      ENERJİCE YOĞUN YEMLER............................................................. 425

4.      BİTKİSEL PROTEİN KAYNAKLARI...................................................... 428

5.      HAYVANSAL PROTEİN KAYNAKLARI................................................ 434

6.      MİNERAL MADDELER....................................................................... 439

BÖLÜM 20

TAVUKLARDA KARMA YEM ÇEŞİTLERİ........................................ 441

YEMLEME ŞEKLİ.................................................................................. 441

YEM|N FORMU..................................................................................... 442

YEMİN KARIŞTIRILMASI........................................................................ 444

YEMDE TOKSİN BULUNMASI................................................................ 444

YEM ÇEŞİTLERİ.................................................................................... 444

BÖLÜM 21

CİVCİVVE PİLİÇLERİN BESLEME VE YEMLENMESİ..................... 447

PİLİÇ BÜYÜTMEDE AMAÇ VE KURAL................................................... 448

CİVCİV VE PİLİÇ BÜYÜTME KONSEPTİ................................................. 449

A.  Hedef Canlı Ağırlığın Önemi............................................................ 449

B.  Besin Madde Yoğunluğu................................................................ 451

C.  Civciv Ve Piliç Devresi Yemleme Programlan................................... 452

D.  Cinsel Olgunluktaki Canlı Ağırlığın Ayarlanması............................... 454

E.  Yumurtlama Öncesi Yemi (Pre-lay)................................................. 455

F.lşıklandırma Programlan................................................................. 458

BÜYÜTME DÖNEMİ YEMLERİNE ÖRNEKLER......................................... 460

SINIRLI YEMLEME (Restricted Feeding)................................................... 462

Sınırlı yemlemenin uygulanması.......................................................... 463

ETÇİ PİLİÇLERİN BESİN MADDE GEREKSİNİMLERİ................................ 464

YUMURTACI PİLİÇLERDE SINIRLI YEMLEME.......................................... 465

BÖLÜM 22

TİCARİ YUMURTA TAVUKLARININ BESLEME VE

YEMLENMESİ........................................................................................ 467

YUMURTA TAVUKLARI BESİN MADDELERİNİ NE AMAÇLA KULLANIR? 468

YEM TÜKETİMİ...................................................................................... 469

YEM GEREKSİNİMİNİN HESAPLANMASI................................................ 470

YEMDE PROTEİN DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ........................................ 470

YEM TÜKETİMİNDE PRATİK DÜZELTMELER........................................... 471

YUMURTA VERİMİ VE SICAKLIK STRESİ................................................ 472